Merhaba,

BOLD&Digital kurulalı tam bir sene oldu. İlk yılımızı doldurduğumuz şu günlerde 6493 Sayılı Kanunda değişiklik yapılmasına dair kanun teklifi Meclis’e sunuldu. Ülkemizde Sistem İşleticileri, Ödeme Kuruluşları ve Elektronik Para Kuruluşlarında danışmanlık hizmeti veren BOLD&Digital olarak kanun teklifine kendi yorumumuzu getirdik.

Türkiye Ödeme ve Elektronik Para Kuruluşları Birliği’nin kurulmasına on birinci kalkınma planının 250.3 maddesinde yer verilmişti. Birlik bizce bugüne kadar ÖDED’in gerçekleştirdiği başarılı çalışmaları bir adım öteye taşıyacak bir meslek kuruluşu olacak. Ayrıca kalkınma planının 250.1 maddesinde yer alan, “Fintek ekosisteminin ülkemizde gelişmesine yönelik yol haritası oluşturulacak ve uygulamaya dair koordinasyon tek bir kamu kurumu tarafından sağlanacaktır.” cümlesi ödeme sistemleri, ödeme sağlayıcıları, ödeme kuruluşları ve elektronik para kuruluşlarından oluşan ekosistemi TCMB’ye bağlayan kanun teklifinin bizce açıklaması oldu. Kalkınma planındaki maddelerin birer birer gerçekleştiği söylenebilir.

Kanun teklifi, mevcut kanunun TCMB’nin sistem işleticilerindeki gözetim faaliyetlerini  arttırmak için ilgili tüm tarafları kapsayacak şekilde genişletiyor, ayrıca TCMB’nin sistem işleticilerinden anlık ve işlem bazında kayıt talep etme hükmü getirmiş durumda. Özetle, TCMB sistem işleticileri açısından gözetim faaliyetlerini arttırmak istiyor. Diğer yandan kanun teklifinin değişiklik öngören başka bir maddesi ise şu şekildedir: “(4) Banka sistemlerin kesintisiz işletimini sağlamak amacıyla sistemik öneme sahip kurulmuş ve kurulacak sistem işleticilerine hissedar olabilir.” Bu maddeye göre ise; TCMB’nin BKM’ye ya da kurulacak yeni bir sistem işleticisi kuruluşa hissedar olması olanaklı hale geliyor.

Kanun teklifinde mevcut kanunda tanımlanmış ödeme hizmetlerine ek (ğ) bendinde büyüklük ve etki açısından TCMB tarafından belirlenecek hizmetler ifadesi eklenerek gelecekte TCMB’nin belirlediği kuruluşların da bu kanun kapsamına alınması kolaylaşmış olacak. Ayrıca TCMB ikincil düzenlemeler yapma yetkisini üzerine almış olacak. TCMB 2020’de yürürlükteki ilgili Ödeme Kuruluşları Yönetmelik ve Tebliğ’de güncellemeler yapacak gibi gözüküyor.

Kapalı devre sistemler olarak tabir ettiğimiz bazı ön ödemeli araçların belirli bir büyüklük ve etki alanına ulaşması halinde TCMB bu hizmeti sağlayan firmaları bu kanun kapsamında değerlendirebilir hale gelecektir. TCMB önümüzdeki dönemde kesin sınırlar çizmekten kaçınacak ve verilen hizmetin büyüklüğüne göre karar verecek gibi görünüyor.

Kanun teklifi yürürlüğe girerse Elektronik Para Kuruluşları koruma hesabında tutulan paranın bloke edilmesi zorunluluğu ortadan kalkıyor. Bu hükmün sektöre farklı bir soluk getireceğini düşünüyoruz.

Bu kanun değişikliği takvime uygun ilerlerse 01/01/2020 tarihinde yürürlüğe girecek. Buna bağlı olarak Türkiye Ödeme ve Elektronik Para Kuruluşları Birliği’nin Haziran 2020’de faaliyetlerine başlamasını bekliyoruz.

Diğer taraftan Ödeme ve Elektronik Para Kuruluşlarında BDDK düzenlemesi ile son Bilgi Sistemleri denetimleri 2019 yılına ait olacak. Bir sonraki dönem yani 2021 sonundaki denetimler TCMB’ye raporlanacak. BDDK’ya ait olan denetim raporlarının yüklendiği BADES sistemine benzer bir sistemin TCMB nezdinde de kurulacağını düşünüyoruz. TCMB düzenlemelerine tabi olan sistem işleticileri geçmişten bugüne bağımsız bilgi sistemleri denetimlerinin raporlanması için TCMB’ye ait herhangi bir platform kullanmıyordu. Diğer yandan BDDK’ya Ödeme ve Elektronik Para Kuruluşları tarafından yapılan BVTS raporlamalarının ne olacağına dair bir düzenleme de beklemekteyiz.

Kanun teklifinin bankaları ilgilendiren en önemli noktası ise bu kanun kapsamında yer alan hizmetleri veren bankalara da bağımsız denetimi yaptırma yetkisinin TCMB’ye verilmesidir. Bu durumda TCMB eğer isterse bankaların 6493 Sayılı Kanun kapsamındaki faaliyetlerinin bağımsız denetiminin yapılmasını talep edebilir.